Dr. Carel Wessel Theodorus baron van Boetzelaer liet in 1930 en 1931 het “Dr. Carel van Boetzelaerpark”, zoals het park oorspronkelijk heet, aanleggen in het kader van een werkverschaffingsproject. Op 8 juni 1931 knipte de baron feestelijk het lint door en droeg het park over aan burgemeester H.P. baron van der Borch tot Verwolde. Voor een beeld hoe het er toen uit zag, zie de historische foto hieronder die is overgenomen van de site van de Historische Kring De Bilt.
Ontstaansgeschiedenis
Sinds 1854 was de familie Van Boetzelaer eigenaar van het landgoed Sandwijck. Aan de andere kant van de Utrechtseweg, aan de noordkant, bevond zich een grote overtuin. Deze lag tussen de Hessenweg en later de Bilthovenseweg (1927) aan de oostzijde en de Waterweg met de latere Kerklaan (1911) aan de westzijde. De noordgrens werd gevormd door de Groenekanseweg. Om het uitzicht aantrekkelijker te maken had de familie Van Boetzelaer al verschillende boomgroepen in dit gebied laten aanplanten.
Dr. Carel Wessel Theodorus baron Van Boetzelaer van Dubbeldam (1873-1956) was theoloog en lid van de Tweede Kamer als afgevaardigde van de toenmalige Christelijk-Historische Unie (CHU), in 1980 opgegaan in het CDA. In 1930 besloot hij een wandelpark te laten aanleggen op 7,5 hectare van het landgoed. De firma H. Copijn en Zn. uit Groenekan ontwierp het park. Op 15 oktober 1930 werd gestart met de aanleg. In het kader van de werkverruiming werd door tientallen werklozen een slingervijver gegraven, bomen en struiken geplant en wandelpaden aangelegd. Bestaande boomgroepen werden in het park opgenomen. De aanleg van het park betekende een opsteker voor de werkgelegenheid voor de Biltenaren van toen. In 1929 was namelijk een economische wereldcrisis uitgebroken, die ook voor Nederland ingrijpende gevolgen had. Bovendien kreeg De Bilt zo de beschikking over een echt stadspark met een grote vijver, een muziektent en flaneergelegenheid.
Op 17 januari 1931 plantte Johanna Charlotte barones Van Boetzelaer (1910-1994), de dochter van de schenker, de ‘eerste’ boom. Deze boom, een Hickorynoot (Carya Alba), staat op het gazon aan de zijde van de Kerklaan. Tijdens de plechtigheid werd door de barones aan de voet van deze boom een fles met oorkonde ingegraven.
Ontwerp van het Van Boetzelaerpark 1 mei 1930 (afkomstig van RHC Vecht en Venen)
Opening en schenking 1931
De officiële opening vond plaats op 8 juni 1931. Tijdens die opening droeg baron Van Boetzelaer het park over aan burgemeester H.P. baron Van der Borch tot Verwolde. De burgemeester sprak tijdens de opening zijn waardering uit voor de aanleg en schenking van het park. Er waren wel enkele voorwaarden verbonden aan de schenking. Zo moest het wandelpark altijd een park blijven en moest de gemeente het onderhoud betalen. Wanneer het park binnen de grenzen van een andere gemeente zou komen te liggen, dan moest de gemeente De Bilt een fors bedrag betalen aan de familie. Dit is de zogeheten annexatieclausule die tot het jaar 2032 geldt. De voorwaarden leidden toen tot hevige discussies in de gemeenteraad en in het dorp. In 1932 werd tijdens een raadsvergadering tot de officiële acceptatie van het geschenk besloten. Zie verder: Krantenbericht opening Van Boetzelarpark 8 juni 1931.
1932-2007
Het Van Boetzelaerpark heeft acht decennia aan zich voorbij zien ‘wandelen’. De crisisjaren ‘30, de oorlogsjaren ‘40 en de wederopbouwjaren ‘50 en ’60, de oliecrisis en de disco van de jaren ‘70 en de nieuwe werklozen van de jaren ’80. Daarna kwam de verslonzing van het park in de jaren ’90 tot ongeveer 2007. De publieke aandacht voor het park nam sterk af in die tijd. Het park werd een ‘hangplek’ voor jongeren. Bierblikjes slingerden rond en er lagen drugspuiten en hondendrollen. Er werd niet langer geschaatst op de grote vijver en de rieten eendenkorven op het tusseneiland werden voor het gemak vervangen door ‘kliko’s’.
Gezicht op de vijver in het Van Boetzelaerpark te De Bilt uit het oosten, Uitgever: Paauw, G.
Gezicht op de vijver met het bruggetje in het Van Boetzelaerpark te De Bilt uit het noorden, Uitgever Nauta en Zn.
2007-heden
Sinds 2007 gaat het, onder begeleiding van de Vrienden van het Van Boetzelaerpark, weer beter met het park. De gemeente steekt gelukkig een handje toe. De komende tijd wordt onder andere een groot renovatieplan uitgevoerd wat het park nog aantrekkelijker moet maken.
Bronnen
- Broekhoven, Sabine & Barends, Sonja, ‘De Bilt. Geschiedenis en architectuur’, Zeist: Kerckebosch, 1995, p. 257-259;
- Utrechtse canons;
- De Historische Kring D'Oude School;
- Utrechtse Buitenplaatsen;
- Utrechts Archief;
- Bericht over opening in Utrechts Nieuwsblad: http://www.hetutrechtsarchief.nl/collectie/kranten/zoeken (trefwoord Boetzelaerpark, 9 juni 1931, pagina 10);
- Bericht over eerste boom planten in Utrechts Nieuwsblad: http://www.hetutrechtsarchief.nl/collectie/kranten/zoeken (trefwoord Boetzelaer, 19 januari 1931, pagina 8).